جانی آیو؛ طراح دوران پرشکوه اپل

«سر جاناتان پل آیو» (Sir Jonathan Paul Ive)، معروف به «جانی آیو»، فرزند یک نقره‌کار بود که در دانشگاه پلی‌تکنیک در جنوب شرق انگلستان، تدریس می‌کرد. به گفته‌ی خودش، بهترین هدیه‌ای که پدرش به او می‌داد، روزهایی بود که تنهایی می‌توانست در کارگاه او، هر چیزی که به ذهنش می‌رسید را بسازد. متولد ۲۷ فوریه‌ی سال ۱۹۶۷ در چینگفورد لندن، جانی آیو به نقل از نویسنده‌ی معروف فناوری، «لیندر کانی» (Leander Kahney)، مغز متفکر پشت برترین محصولات اپل است. با زندگینامه‌ی جانی آیو همراه دیجی‌کالا مگ باشید.

دوران تحصیل و زندگی شخصی جانی آیو

جانی آیو در طول دوران تحصیل در دبیرستان به خودرو علاقه‌ی زیادی داشت. همین موضوع باعث ورود او به حرفه‌ی طراحی شد. آیو در دانشگاه پلی‌تکنیک «نیوکسل» (Newcastle) که امروزه دانشگاه «نورثامبریا» (Northumbria) نام دارد، طراحی صنعتی خواند.

او در سال ۱۹۸۷ با یک تاریخ‌دان به نام «هدر پگ» (Heather Pegg) ازدواج کرد. ثمره‌ی این ازدواج، دو پسر دوقلو است.

آیو به همراه همسر و فرزندانش

آغاز فعالیت حرفه‌ای به عنوان طراح

آیو از همان ابتدا به طراحی و ساخت مدل، از هرچیزی که به ذهنش می‌رسید، علاقه‌ی زیادی داشت. به همین دلیل، پس از فارغ‌التحصیل شدن از دانشگاه، طراحی محصول را به عنوان پیشه‌اش انتخاب کرد.

آیو در سال ۱۹۸۹ میلادی به عنوان طراح محصول در استارتاپ «تنجرین» (Tangerine) مشغول به کار شد و تنوع زیادی از محصولات مانند اجاق ماکروفر، توالت، دریل و مسواک را طراحی کرد.

جانی آیو که نمی‌توانست تمام طراحی‌های ایدئالش را در محصولات شرکت پیاده کند، کم‌کم علاقه‌اش را به کار از دست داد. این عدم رضایت زمانی به اوج رسید که ایده‌ی او از یک ست دستشویی، «پرهزینه» و «مدرن» نامیده و رد شد. او دیگر علاقه‌ای نداشت برای مشتریانی کار کند که مفاهیم و اصول طراحی او را درک نمی‌کردند.

ورود به اپل

سرانجام اپل، یکی از مشتریان شرکت تنجرین که از مشاوره‌ی جانی آیو برای طراحی کامپیوتر «پاوربوک» (PowerBook) استفاده کرده بود، توانست پس از دوسال او را به استخدام خود درآورد.

اولین پروژه‌ی آیو در اپل، طراحی «آی‌مک» (iMac) بود؛ محصولی که مسیر را برای طراحی محصولات بعدی از جمله آیپاد، آیفون و آیپد هموار کرد.

اولین کامپیوتر iMac

قبل از این که استیو جابز دوباره به اپل بازگردد، آیو قصد داشت این شرکت را ترک کند؛ اما «جان رابینستاین» (Jon Rubinstein)، که در آن زمان مدیر آیو بود، او را از این کار منصرف کرد و به او این نوید را داد که این شرکت تاریخ طراحی صنعتی را دگرگون خواهد کرد.

آیو پس از بازگشت استیو جابز به اپل، در سال ۱۹۹۷ مدیر ارشد بخش طراحی صنعتی این شرکت شد. از آن زمان به بعد، او در طراحی تمام محصولات تاثیرگذار و مهم این شرکت، نقش کلیدی را ایفا کرد.

پخش کننده‌ی موسیقی آیپاد

از آنجایی که استیو جابز اهمیت زیادی برای بخش طراحی قائل بود و همواره این موضوع را  نقطه‌ی عطف فعالیت های شرکتش می‌دانست، زمینه را برای شکوفایی آیو فراهم کرد.

آیو در سال ۲۰۱۴ در مصاحبه ای که با مجله‌ی تایم داشت، از رابطه‌ی تنگاتنگ خود با استیو جابز سخن گفت و یادآور شد که آن دو همواره کنجکاوی‌های یکسان و دغدغه‌های طراحی مشابهی داشتند.

استیو جابز هم همیشه از آیو به عنوان دوست واقعی خود در اپل یاد می‌کرد. او هنگامی که پس از عمل جراحی تومور لوزالمعده‌اش در سال ۲۰۰۴ در بیمارستان بستری بود، به جز همسرش، تنها درخواست دیدن آیو را کرد.

آیو در کنار استیو جابز و دیگر مدیران ارشد اپل

در اکتبر سال ۲۰۱۲ میلادی، اپل اعلام کرد که جانی آیو مدیر بخش رابط کاربری و مدیر بخش طراحی صنعتی این شرکت خواهد بود.

آیو در سال ۲۰۱۳ به پاس خدمات شایانش به دنیای طراحی، به مقام «شوالیه» (Knight) نایل شد.

او محصولات ارزشمند بسیاری را در پرونده‌ی کاری خود دارد. تعدادی از مشهورترین محصولات اپل از جمله آیپاد و آیفون توسط آیو طراحی شده است.

حتی یک وسیله‌ی کمک آموزشی که آیو در دوران دانشجویی به عنوان پروژه‌ی درسی برای ناشنوایان طراحی کرده بود، امروزه در موزه‌ی طراحی لندن به نمایش درآمده است.

انجام کاری متفاوت و جدید آن چنان سخت نیست اما انجام کاری که هوشمندانه بهتر باشد، بس دشوار است. – جاناتان آیو

جانی ورای اپل

آیو پس از درگذشت استیو جابز چند باری در لفافه از تغییر فرهنگ اپل تحت لوای مدیریت جدید سخن گفته بود. تغییری که نه برای او و نه برای تیم عزیزکرده‌اش خوشایند به نظر نمی‌رسید. تیم کوک یک مدیر اجرایی عمل‌گرا و متمرکز بر بازار بود، حال آن که اعضای تیم طراحی اپل هنوز با خاطرات جابز و توجه ویژه‌اش به آن‌ها سر می‌کردند. وال استریت ژورنال حتی پا را فراتر گذاشت و در مقاله‌ای آیو را «افسرده» دانست و علت آن را هم همین تغییر فرهنگ و رویکرد شرکت.

از سوی دیگر، سمَت‌ها و وظایف گسترده‌ای که کوک به آیو سپرد ناگزیر او را از تیم طراحی دور و به نوعی تیم را که به حضور پیوسته‌اش عادت داشتند سرخورده کرد. یکی از اعضای تیم طراحی اپل که اکنون شرکت را ترک کرده جانی آیو را حلقه‌ی واسطی در تیم طراحی توصیف می‌کند که کمرنگ شدن حضورش مجموعه را با مشکل مواجه کرد.

به هر روی، در نهایت در اواخر نوامبر ۲۰۱۹ جاناتان آیو رسماً اپل را ترک کرد. این که اصل ماجرا چه بود شاید هیچ‌وقت معلوم نشود، ولی حتماً یک مورد به تنهایی، این جدایی را باعث نشده است.

پیش‌تر در ماه می رفتن آیو از شرکت قطعی شده بود. احتمالاً این فرصت برای کنترل موضوعات مربوط به بورس و کاهش لطمه‌های ناشی از جدایی جانی آیو بر سهام اپل لازم بوده. تیم کوک هم برای اطمینان خاطر سهام‌داران و نیز هواداران اعلام کرد که همکاری اپل با آیو به شکلی دیگر ادامه خواهد یافت.

البته آیو همیشه در کنار فعالیت‌های مربوط به اپل، کارهای شخصی هم انجام می‌داد. او با دوست و همکارش «مارک نیوسان» (Marc Newson) به ذوق هنری خود بی‌دغدغه‌ی مسائل بازار اجازه‌ی بُروز می‌دادند.

در نهایت این دو دوست و طراح خوش‌ذوق شرکت خود را با نام LoveFrom تأسیس کردند تا آنچه می‌خواهند را طراحی کنند و شاید فصلی جدید در طراحی صنعتی باز شود. باید دید این موضوع چه تأثیری بر اپل، اولین مشتری شرکت لاوفرام خواهد داشت.

نظر شما چیست؟ فکر می‌کنید این که آیو دیگر کارمند اپل نیست بخش طراحی این شرکت را با مشکل مواجه می‌کند یا ایده‌ی برون‌سپاری تیم کوک از قضا موفق نتیجه می‌دهد و طراحی‌های محصولات بهتر از قبل می‌شود؟ اساساً چقدر طراحی محصولات اپل را در موفقیت‌های مالی‌اش موثر می‌دانید؟

جانی آیو در شبکه‌های اجتماعی

• Twitter

این مطلب نسخه‌ی به‌روزشده‌ی مقاله‌ای است که اولین بار در تاریخ ۲۸ آبان ۱۳۹۴ در دیجی‌کالا مگ منتشر شده بود.

بیشتر بخوانید:
سوالی که استیو جابز هر روز از جانی آیو می پرسید
نخستین تصاویر از فروشگاه طراحی شده توسط طراح ارشد اپل